P-value คืออะไร

p-value เป็นค่าที่มีการกล่าวถึงกันเป็นอย่างมาก และเป็นค่าที่ได้ถูกแปรความหมายอย่างผิดๆ

เริ่มต้นตรงนี้ก่อนเลยว่า

p-value คือ probabilty

p-value เป็น conditional probability

p-value คือ ความน่าจะเป็นที่จะได้ค่าสังเกต (สำหรับประชากร 1 กลุ่ม)  หรือ ค่าความแตกต่าง (ระหว่างกลุ่มของประชากร)   นั้น ๆ   โดยมีเงื่อนไขว่า null hypothesis นั้นถูกต้อง (ตรงนี้จะเห็นชัดเจนว่าเป็น conditional probability)

เช่น  เราตั้ง hypothesis ว่า  ความสูงเฉลี่ยของนักเรียนสัตวแพทย์เป็น 170 cm

เมื่อทำการสุ่มตัวอย่าง เก็บข้อมูล พบว่า ความสูงเฉลี่ยเป็น 160 cm โดยมีค่า p= 0.02

ซึ่งหมายความว่า  ค่าเฉลี่ยความสูง 160 cm ที่เราได้นั้น มีโอกาสเกิดขึ้นเพียง 2% หากความสูงเฉลี่ยของนักเรียนเป็น 170 cm

โอกาสที่จะพบได้เพียง 2% นี้ เป็นโอกาสที่เกิดขึ้นได้ไม่บ่อยนัก (unlikely) หาก null hypothesis นั้นเป็นจริง ดังนั้นเราจึงมีหลักฐานพอที่ ปฎิเสธ null hypothesis

และสรุปว่า ค่าเฉลี่ยความสูงไม่เท่ากับ 160 cm

ดังนั้นอาจจะกล่าวได้ว่า  p-value เป็นค่า probability ที่แสดงถึงหลักฐานที่จะนำมาแย้งกับ null hypothesis ว่าเหตุการณ์นั้นมีโอกาสเกิดขึ้นได้มากน้อยเพียงไร หาก null hypothesis นั้นเป็นจริง

ตัวอย่างการตีความหมายผิดๆ ได้แก่

p-value คือ probability ที่บอกว่า null hypothesis นั้นเป็นจริง

References

Motulsky, H. 1995. Intuitive Biostatistics. New York, USA

Huck, 2009. Statistical Misconceptions. Taylor & Francis Group

Tags: ความหมาย, p value